طرحواره نقص و شرم

طرحواره نقص و شرم

باور عمیق به ناکافی بودن و بی‌ارزش بودن: افراد با این طرحواره احساس می‌کنند که از دیگران کم‌تر هستند و هیچوقت به اندازه کافی خوب نیستند.

• ریشه در تجربیات دوران کودکی: انتقاد، تحقیر، مقایسه شدن با دیگران، و مورد بی‌توجهی قرار گرفتن می‌تواند زمینه‌ساز این طرحواره باشد.
• پیامدهای منفی: عزت نفس پایین، افسردگی، اضطراب، و تمایل به کمال‌گرایی از جمله پیامدهای این طرحواره هستند.

طرحواره نقص و شرم چیست ؟

طرحواره نقص و شرم: احساس ناکافی بودن و بی‌ارزشی

طرحواره نقص و شرم الگوی رفتاری و فکری ناسالمی است که در برخی افراد شکل می‌گیرد و باعث می‌شود آنها باور عمیقی به ناکافی بودن و بی‌ارزش بودن خود داشته باشند.

افرادی که با این طرحواره دست و پنجه نرم می‌کنند، احساس می‌کنند که از دیگران کم‌تر هستند و هیچوقت به اندازه کافی خوب نیستند. این باور می‌تواند ناشی از تجربیات منفی دوران کودکی مانند انتقاد، تحقیر، مقایسه شدن با دیگران، و مورد بی‌توجهی قرار گرفتن باشد.

نشانه‌های طرحواره نقص و شرم:

• خود انتقادی شدید: تمرکز بر نکات منفی خود و نادیده گرفتن نقاط قوت
• مقایسه خود با دیگران: احساس ناکافی بودن در مقایسه با دیگران
• ترس از شکست: اجتناب از چالش‌ها و موقعیت‌های جدید به دلیل ترس از شکست
• حساسیت به انتقاد: رنجش شدید از هرگونه انتقاد یا بازخورد منفی
• نیاز به تایید دیگران: وابستگی به نظر و تایید دیگران برای احساس ارزشمندی
• کمبود عزت نفس: احساس بی‌ارزش بودن و عدم اعتماد به نفس
• تمایل به کمال‌گرایی: تلاش برای بی‌نقص بودن و رسیدن به استانداردهای غیرواقعی
• افسردگی و اضطراب: احساس غم و اندوه و نگرانی دائمی

تاثیرات طرحواره نقص و شرم:

• مشکلات در روابط: دشواری در ایجاد و حفظ روابط صمیمی
• مشکلات در شغل و تحصیل: ترس از شکست و عدم اعتماد به توانایی‌های خود
• مشکلات در سلامت روان: افسردگی، اضطراب، و سایر مشکلات سلامت روان
• اعتیاد به مواد: استفاده از مواد مخدر یا الکل برای مقابله با احساسات منفی

درمان طرحواره نقص و شرم:

• روان درمانی: شامل CBT، طرحواره درمانی و درمان‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی
• هدف: شناسایی و تغییر باورهای منفی، افزایش عزت نفس، و یادگیری مهارت‌های مقابله‌ای

نکته مهم: اگر فکر می‌کنید که ممکن است به طرحواره نقص و شرم مبتلا باشید، از یک متخصص بهداشت روان کمک بگیرید.

با درمان مناسب، می‌توانید بر این چالش غلبه کرده و زندگی شادتر و پربارتر داشته باشید.

منابع انگلیسی در مورد طرحواره نقص و شرم

مقالات:

• The Shame Schema: Understanding and Overcoming Self-Loathing by The Schema Therapy Institute: https://www.schematherapy.com/id201.htm
• Schema Therapy for Shame: How to Stop Feeling Inadequate and Worthless by Psychology Today: https://www.psychologytoday.com/us/blog/finding-a-new-home/202305/an-evidence-based-way-of-overcoming-shame
• Overcoming Shame: How to Heal from a Shameful Past and Embrace Self-Acceptance by Verywell Mind: https://counselingcenter.illinois.edu/brochures/recovering-shame
• Shame: What It Is, Why It Hurts, and How to Heal by The Gottman Institute: https://www.gottman.com/
• Schema Therapy: An Overview by The International Society of Schema Therapy: https://schematherapysociety.org/

کتاب‌ها:

• Healing the Shame That Binds You: How to Nurture Self-Worth, Overcome Fear, and Live an Authentic Life by John Bradshaw
• Running on Empty: Overcoming Your Childhood Emotional Neglect by Jonice Webb
• Adult Children of Emotionally Immature Parents: How to Heal from Distant, Controlling, or Negligent Parents by Lindsay Gibson
• Daring Greatly: How the Courage to Be Vulnerable Transforms the Way We Live, Love, Parent, and Lead by Brené Brown
• The Gifts of Imperfection: Overcoming the Shame That Holds You Back by Brené Brown

سایت‌های اینترنتی:

• The International Society of Schema Therapy: https://schematherapysociety.org/
• The Schema Therapy Institute: https://www.schematherapy.com/id201.htm
• Psychology Today: https://www.psychologytoday.com/us
• Verywell Mind: https://www.verywellmind.com/
• Psych Central: https://psychcentral.com/

انجمن‌های آنلاین:

• The Schema Therapy Forum: https://schematherapysociety.org/
• The Shame Support Group: https://www.schematherapyonline.com/defectiveness-shame/

معرفی طرحواره ها

1. طرحواره ایثار
2. طرحواره تنبیه
3. طرحواره اطاعت
4. طرحواره شکست
5. طرحواره رهاشدگی
6. طرحواره آسیب پذیری
7. طرحواره انزوای اجتماعی
8. طرحواره بازداری هیجانی
9. طرحواره محرومیت هیجانی
10. خویشتن تحول نیافته و گرفتار
11. طرحواره منفی گرایی و بدبینی
12. طرحواره معیارهای سرسختانه
13. طرحواره بی اعتمادی  بدرفتاری
14. طرحواره وابستگی و بی کفایتی
15. طرحواره استحقاق و بزرگ منشی
16. طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
17. خویشتن داری و خودانضباطی ناکافی