طرحواره اطاعت
طرحواره اطاعت یعنی تمایل به تسلیم شدن در برابر خواسته‌ها و نیازهای دیگران، حتی به قیمت نادیده گرفتن نیازها و خواسته‌های خود، به دلیل ترس از طرد شدن، مجازات یا خشم.
این طرحواره ریشه در تجربیات دوران کودکی دارد، مانند والدینی که مستبد یا کنترل‌گر بوده‌اند یا نیازهای عاطفی کودک را نادیده گرفته‌اند.
افراد دارای طرحواره اطاعت ممکن است در روابط، شغل و زندگی شخصی خود با مشکلاتی روبرو شوند.
با این حال، خبر خوب این است که این طرحواره قابل درمان است و با کمک روان‌درمانی، افراد می‌توانند یاد بگیرند که برای خود ارزش قائل شوند، مرزهای سالم تعیین کنند و به طور قاطعانه “نه” بگویند.
طرحواره اطاعت چیست؟
طرحواره اطاعت، که به آن تله اطاعت نیز گفته می‌شود، یکی از 18 طرحواره اصلی در نظریه طرحواره‌درمانی جفری یانگ است.
افرادی که درگیر این طرحواره هستند، تمایل شدیدی به تسلیم شدن در برابر خواسته‌ها و نیازهای دیگران دارند، حتی اگر این کار به قیمت نادیده گرفتن نیازها و خواسته‌های خود تمام شود.
ترس اصلی آنها طرد شدن، مجازات یا خشم از سوی دیگران است.
این طرحواره ریشه در تجربیات دوران کودکی دارد، مانند والدینی که مستبد یا کنترل‌گر بوده‌اند یا نیازهای عاطفی کودک را نادیده گرفته‌اند.
نشانه‌های طرحواره اطاعت
- مشکل در “نه” گفتن: افراد دارای این طرحواره به شدت از ناامید کردن دیگران می‌ترسند، به همین دلیل به سختی می‌توانند “نه” بگویند، حتی زمانی که خواسته‌ای غیرمنطقی یا نامناسب باشد.
- تمرکز بر نیازهای دیگران: این افراد به طور دائم به نیازها و خواسته‌های دیگران توجه می‌کنند و نیازها و خواسته‌های خود را در اولویت دوم قرار می‌دهند.
- ترس از طرد شدن: ترس اصلی آنها طرد شدن، مجازات یا خشم از سوی دیگران است.
- عزت نفس پایین: افراد دارای این طرحواره معمولاً عزت نفس پایینی دارند و خود را لایق عشق و احترام نمی‌دانند.
- وابستگی به دیگران: این افراد به شدت به حمایت و تأیید دیگران وابسته هستند و بدون آن احساس امنیت و ثبات نمی‌کنند.
تاثیرات طرحواره اطاعت
طرحواره اطاعت می‌تواند تاثیرات منفی بر روابط، شغل و زندگی شخصی فرد داشته باشد.
- در روابط: افراد دارای این طرحواره ممکن است مورد سوء استفاده عاطفی یا جسمی قرار بگیرند، زیرا به راحتی مرزهای سالم را تعیین نمی‌کنند و از خود در برابر دیگران محافظت نمی‌کنند.
- در شغل: این افراد ممکن است مورد ظلم و استثمار قرار بگیرند، زیرا به راحتی می‌توان از آنها سوء استفاده کرد.
- در زندگی شخصی: ممکن است احساس پوچی و نارضایتی از زندگی داشته باشند، زیرا همیشه نیازها و خواسته‌های دیگران را در اولویت قرار می‌دهند.
درمان طرحواره اطاعت
خوشبختانه، طرحواره اطاعت قابل درمان است.
روان‌درمانی موثرترین روش برای درمان این طرحواره است.
در روان‌درمانی، افراد می‌توانند ریشه‌های طرحواره خود را شناسایی کنند، مهارتهای قاطعیت را یاد بگیرند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهند.
همچنین، گروه‌های حمایتی می‌توانند برای افراد دارای این طرحواره مفید باشند، زیرا آنها می‌توانند با افراد دیگر که تجربیات مشابهی دارند ارتباط برقرار کنند و از آنها حمایت دریافت کنند.
منابع انگلیسی در مورد طرحواره اطاعت:
مقالات:
- Subjugation Schema: Effects, Risk Factors & Management: https://www.schematherapyonline.com/subjugation-2/
- The contribution of early maladaptive schemas and existential anxiety in excessive cell phone use in students of the Faculty of Pharmaceutical Chemistry Islamic Azad University of Tehran: https://www.researchgate.net/publication/339591418_The_Relationship_between_Early_Maladaptive_Schemas_and_Interpersonal_Problems_A_Meta-analytic_Review
- Predicting External Control Source Based On The Obedience Schemas, Self-Sacrifice and Seeking Acceptance: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10503307.2022.2038804
کتاب‌ها:
- Schema Therapy: A Practical Guide to Resolving Dysfunctional Patterns and Reliving Emotional Pain: https://psycnet.apa.org/record/2019-03300-010
- Reinventing Your Life: Strategies for Healing from Painful Childhood Experiences: https://www.amazon.com/Schema-Therapy-Practitioners-Jeffrey-Young/dp/1593853726
- Overcoming Schizoid Personality Disorder: A Schema Therapy Approach: https://www.amazon.com/Schema-Therapy-Borderline-Personality-Disorder/dp/1119101069
وب‌سایت‌ها:
- Schema Therapy Institute: https://www.schematherapy.com/id201.htm
- International Society for Schema Therapy: https://schematherapysociety.org/
- Psychology Today: https://www.psychologytoday.com/us
انجمن‌های آنلاین:
- Schema Therapy Forum: https://mysupportforums.org/psychotherapy/469761-anybody-tried-schema-therapy.html
- Online Schema Therapy Support Group: https://www.facebook.com/groups/348283932604841/
-
- طرحواره تنبیه
- طرحواره ایثار
- طرحواره شکست
- طرحواره رهاشدگی
- طرحواره نقص و شرم
- طرحواره آسیب پذیری
- طرحواره انزوای اجتماعی
- طرحواره بازداری هیجانی
- طرحواره محرومیت هیجانی
- خویشتن تحول نیافته و گرفتار
- طرحواره منفی گرایی و بدبینی
- طرحواره معیارهای سرسختانه
- طرحواره بی اعتمادی بدرفتاری
- طرحواره وابستگی و بی کفایتی
- طرحواره استحقاق و بزرگ منشی
- طرحواره پذیرش جویی جلب توجه
- خویشتن داری و خودانضباطی ناکافی
